ÖZBEK GAZETECI BOBOMURAD ABDULLAEV SERBEST BIRAKILSIN!
Özbekistanlı gazeteci, araştırmacı Bobomurod Abdullaev, araştırmalar yapan, yayınlar hazırlayan ve bu arada güncel gelişmeler ile ilgili de değerlendirmelerini kamuoyu ile paylaşan bir fikir insanıdır. Gazeteci olarak Institute for War & Peace Reporting (IWPR), Radio Free Europe/Radio Liberty, Türkistan Press, Center for Journalism in Extreme Situations gibi uluslararası basın kuruluşlarında çalışmıştır. Kendisine ait web siteleri, blogları ve YouTube kanalları mevcuttur ve bu mecralarda dosya haberler ve analizler paylaşmaktadır. Yapmış olduğu yayınlar basın hürriyeti ve ifade hürriyeti kapsamında haber paylaşımları, vaka yorum ve analizlerini içermektedir.
Bobomurod Abdullaev, Özbekistan’da, Asya'da ve Türk Cumhuriyetlerinde bilinen tanınan maruf bir kişidir. Özbekistan'ın daha müreffeh bir ülke olabilmesi için yazılar yazmakta, araştırmalar yapmakta ve fikir ve sanat eserleri ortaya koymaktadır. Esas çalışma konusu eski Türk devlet geleneğini araştırmak, Türk Cumhuriyetlerinde Türk geleneğinden gelen kazanımları ve siyasi ilimleri güncelleyerek Türk Cumhuriyetlerin bugününe ve geleceğine taşımaktır. Bu çalışmalardan biri olarak Kadim Türk geleneğine uygun devlet modeli ve anayasası çalışmasını kitap olarak yayınlamaya hazırlamıştır. Kadim Türk geleneğinde kullanılan kelime ve kavramları da yazarak bugün güncel olan siyasi kavram ve kurumları Türkçeleştiren Oğuz Türkçesi ile özel bir siyasi sözlük çalışması da yürütmektedir.
Bir diğer çalışması da Uzakdoğu'dan Alaska'ya kadar gitmiş ve yaşamış olan Türklerin arasındaki kahramanların hikayelerini günümüze taşıyan bir eser ortaya koymaktır. Bilimsel düzeyde yaptığı bu çalışmalar akademik çevrelerce de ilgiyle beklenmektedir. Bobomurod Abdullaev, bu ve benzeri kitap çalışmaları, sair yazı ve video anlatımları ile, öncelikle kendi ülkesi olan Özbekistan’da ve Türk Cumhuriyetlerinde insan hakları ve adalet üzere olan, dindarlıkla ve inançla sorunu olmayan, kendi kadim geleneklerine dayanan, farklı coğrafyaların ideolojik ya da mezhebik propaganda ve etkilerinden uzak bir ülke idealini anlatmıştır. Bu çalışmaları ve Özbekistan'ın İslam Kerimov yönetimine yönelttiği eleştirileri nedeni ile Özbekistan’da 2017 yılında tutuklanmış ve hakkında dava açılmıştır. Özbekistan'da gözaltına alındığı sırada ağır fiziki ve psikolojik işkence ve kötü muamele görmüştür. Sadece gazeteci olarak yapmış olduğu haberler, paylaştığı fikirlerinden dolayı düşünce suçlusu olarak yargılanmış, bu durum uluslararası kamuoyuna da yansımış daha sonra Müvekkil serbest bırakılmıştır.
Abdullaev’in Özbekistan’da yaşaması ve mesleğini yukarıda izah edilen muhalif kimliği nedeni Özbekistan’da icra etmesi mümkün olmayan müvekkil bir süre Almanya’da yaşamış ve 2022 yılında Türkiye’de eğitim gören çocuklarının yanına Türkiye’ye gelmiştir. Türkiye’de yasal olarak kalmaya devam edebilmek için 09.02.2023 tarihinde Eskişehir İl Göç İdaresi Müdürlüğüne kısa dönem ikamet izin başvurusu yapmıştır. Başvurusunun kabul edildiği kendisine bildirildiği hâlde uzun süre ikamet izin kartı kendisine ulaşmadığı için 24.04.2023 tarihinde Eskişehir İl Göç İdaresi Müdürlüğüne müracaat etmiştir.
Bu müracaatı esnasında Eskişehir İl Göç İdaresi Müdürlüğünde ve Eskişehir İl Emniyet Müdürlüğünde tutulmuştur. Neden burada tutulduğu kendisine izah edilmeyen Bobomurod Abdullaev, 26.04.2023 tarihinde zorla İzmir Geri Gönderme Merkezine götürülmüştür. Burada kendisi hakkında hiçbir somut gerekçe olmadan “sınır dışı etme ve idari gözetim” kararları verildiği bildirilmiştir. Hiçbir somut gerekçe olmaksızın idari gözetim işlemi yapılması ve sınır dışı etme kararları hukuka aykırı bir şekilde alınmış, Türkiye ulusal mevzuatı ile uluslararası hukuka aykırı işlemler gerçekleşmiştir.
Bobomurod Abdullaev, Avukatları aracılığıyla, İzmir İl Göç İdaresi’nin almış olduğu idari gözetim kararına karşı Mahkemeye itirazını gerçekleştirmiş ve derhal salıverilmesi talep edilmiş, aynı zamanda Sınır Dışı Etme ve tahdit kararlarına karşı da Eskişehir ve Ankara’da ayrı ayrı davalar açmıştır.
Bobomurod Abdullaev’in hangi sebep ile Türkiye ilgili kurumları tarafından bu işlemlere maruz kaldığı henüz açıklık kazanmamakla beraber, Özbekistan’daki insan hakları durumları ve olası Özbekistan’a deport edilme ihtimalinde işkenceye maruz kalma ve yaşam hakkı ile adil yargılanma hakkının ihlal edilebileceğine dair hususlar ve talepler de mezkur dava dilekçelerinde dile getirilmiştir.
Zira Özbekistan Abdullaev için ve diğer tüm muhalif kişiler için halen insan hakları riski taşıyan bir ülkedir.
Şöyle ki; Özbekistan’da İslam Kerimov dönemi, dış dünyaya kapalı, sistematik çok ağır bir zulüm dönemidir. İşkence ve zulüm altında çok insan hayatını kaybetmiştir. Hapishanelerdeki zulmü, hiçbir fikri, siyasi, dini özgürlüğe asla izin vermeyen, katı kuralların uygulandığı, ses çıkaran herkesin ağır zulüm gördüğü ve bu nedenle çok ciddi sayıda Özbekistanlının sürgün yaşadığı insan hakları raporlarına girmiş ve saygın dünya medyasına sayısız haber olmuştur. Halen de yeni yönetim döneminde ihlallerin devam edegeldiği rapor edilmektedir. Gazeteci Abdullaev de bu işkencelere maruz kalmış bir mağdurdur.
Bobomurod Abdullaev’in ailesi, avukatları, insan hakları kuruluşları, Türkiye İçişleri bakanlığından ve Türkiye yargısından ivedilikle Bobomurod’un serbest bırakılmasını ve hukuka aykırı işlemlerin iptali kararlarını talep etmekte ve beklemektedir.
Bobomurod Abdullaev İzmir Harmandalı Geri Gönderme Merkezi’nde kötü koşullarda tutulmaktadır.
Abdullaev yüksek tansiyon hastasıdır. Bu nedenle sürekli ilaç kullanmak zorundadır. Öte yandan daha önce Özbekistan’da gördüğü ağır işkencelerden kaynaklı rahatsızlıkları için ilaç kullanmaktadır.
Harmandalı Geri Gönderme Merkezi’nde tutulduğu günden bu yana kullanması gereken gerekli ilaçları verilmemektedir. Sağlıklı gıda ve hijyen gibi sağlık ihtiyaçlarına cevap verilmemektedir. Haksız tutulmadan ve tutulduğu ortamdan dolayı yaşadığı psikolojik ve stresli durum da Abdullaev’in rahatsızlığını artıran etken olmuştur.
Hukuksuz şekilde hürriyeti kısıtlanan Abdullaev, İzmir Geri Gönderme Merkez görevlilerince de sınır dışı edilmeyi kabul etmeye bizzat zorlandığını beyan etmiştir. Kendisi ve avukatları tarafından yazılı bir şekilde sınır dışı edilmesinin yaşam hakkına yönelik bir risk barındırdığını, bu nedenle ulusal ve uluslararası mevzuat gereği sınır dışı edilemeyeceğini, edilmeye zorlanamayacağı beyan edilmesine ve hatta avukatlarının açmış olduğu dava ile sınır dışı edilmesi Mahkemece durdurulmuş olmasına rağmen, bu zorlamalar devam etmektedir.
Hakkında herhangi bir suçlama, soruşturma vb bir durum söz konusu olmayan Abdullaev, adeta bir cezalandırma gibi hukuka aykırı bir şekilde tutulmakta, hürriyeti kısıtlanmaktadır. Abdullaev’in kaçma ve kaybolma riski bulunmamaktadır. Sabit bir adresi bulunan Abdullaev hakkında yurt dışına çıkış yasağı ve adli kontrol gibi idari gözetime alternatif yükümlülükler getirilerek serbest bırakılması mümkündür.
Gazeteci Bobomurod Abdullaev’in sağlık durumu, aile bütünlüğü, geri gönderme yasağı ilkeleri gereğince sınır dışı edilemeyeceği, sınır dışı edilirse işkence, yaşam riski ile karşı karşıya kalacağı da aşikâr olduğu halde hürriyetini kısıtlayan bu uygulama ve tutulduğu yerdeki ortam ve tutulma koşullarının gözden geçirilmesi ve gazeteci Bobomurod Abdullaev’in acilen serbest bırakılması ve sınır dışı etme kararının kaldırılması için Türkiye ve dünya kamuoyuna çağrı yapıyoruz.
Bu basın açıklaması 29.5.2023 BOBOMUROD ABDULLAEV’in Ailesi ve Avukatları tarafından yapılmıştır.
İRTIBAT IÇIN :
Kamola Kodırıy (Bobomurod Abdullaev’in kızı kemalya4573@gmail.com )
Bobmurod Abdullaev’in Avukatı Gülden Sönmez ( 0533 581 78 54 sonmezgulden@gmail.com )